Kesultanan Sulu

Mag hanunut ha kurang in panghati ha Maksud
(Inviting all Bangsa Sug over to the Cause)

Paunahun namu’na in panghimati’ : SALAMAT HARI RAYA PUASA – EID MUBARAK !

In hal unu hangkan aun dain ha manga bangsa ta masi naggugulal 'gagandilan' sagawah naka sanggup di'na mabaya' kasakitan atawa di'na mabaya' magluas-lungsad; subay lilayun marayaw. In sarayaw-dayaw bukun mara’las ha kabtangan in dain ha kaniya-pakaniya supaya di' maaun in pagba’li ha pangarati. In kamatauran sin bangsa ta halaum namamanduga karna' sin jimatu ha limabay. Nagka mundal-mandil sila sampay pa simil ini sarta’ waipa naka balukad dain ha kasangsaraan nila. Kiya hatihan nila bakas na namarinta in MNLF, amuin tiyuku nila pila tahun hapagluas-lungsaran karna magbaugbug sin hula', bangsa iban Agama. Timagad sila lima pa unum tahun sampay limabi. In magsampay kanila amura panyamal iban janji' way katubtuban, sambil nabistu nila ra wai kasabunnalan in katan janji' nagkataima' nila! Bihaun, masi pa sila halaum namamanduga iban pag guni-guni: “bukun da baha’ sila ini biya’da sin nagda dungan nakauna”?. Ayaw kitaniu manaksil bang aun dain kanila mahunit pa mangahagari sin hinang taniu bihaun. Subay sila kadihilan pa waktu mamikilan pasal aun pianinduganan nila. Masakit in niyanam nila ha limabay, bukun ang-ang. Bukun sa’ ta, bukun sa’ nila; kalu baha’ kahandak dain ha Allahu Ta’ala.

Hapag pasaplag sin Maksud, subay ayaran taniu in himumungan makabali' ha pangatayan iban masapla dungugun sin sila di'pa maka ih'las tumaayun ha hibal sin kamatauran bihaun. Ampa kitaniu ba'gu nagpahati, bukun pa masawa ha kaibanan kakasi taniu in Maksud sin pagbangun atawa pagbaktul magbalik sin pamarinta "ka-Sultanan Sulu". Karna' malugay na kiya lungkupan sin satro' supaya di'maka untayaw magbalik, mataud na in nalupa sin amura kuman ini in nakakapin kapatut sin bangsata maka dauhat magbalik sin "Kamahardikaan”.

Nakauna malayu’ in "Sultanate of Sulu" (1405 / 1450 ?) namarinta mahardika dain ha hula' Milikan (USA-1776), 371 atawa 326 tahun in piag awatan, sarta' tanug pa katilingkal dunia. Kakilahan in Sultan Sug sin manga hula' dakula' iban makusug ha waktu nakauna, lamud na in Great Britain (UK) atawa England, Turkey, Balanda (Netherlands), China, Portugal, Spain, Brunei, Japan, Switzerland, Germany, France iban mataud pa kaibanan. Maluman san in parinta Philippine mamissuku' ha bangsata sagawa' amu isab angutun ta in kulang kapatut ta (Bangsamoro Republik?). Bukun sadja satro' in di'mabaya' manumbalik in kalimayahan sin "Sultanate of Sulu". Sampay in bangsa dugaing dain ha masuok sampay pa lahag yadtu, aunna di’ mabaya' mamahardika kita karna’ mag umid sila supaya di' matusi' in arta' barkala'kalaan kiyatatau' sin Sultan Sug ha ‘pattibasi’ (banku) sin manga hula' barkanan. Lumamma in ekonomi nila bang kawa’un na in manga arta’ ya’un dain kanila. Sumagawa', pasal sin "gusi" ka-i-inginan sin dunia ha saum sin hula’ ta, labi aula ha Sulu Sea, malugus da sila isab tumabang pa hikadauhat ta sin Maksud ha masamut.

Ha sabab ini, manggayunggung kitaniu ha lubid sin Allah Subhanahu wa Taala amuin tumundan katu' pa Kamahardikaan sin Bangsa, Hula' iban Agama Islam. Magmabuga' kitaniu pa Tuhan, sarta’ tumunay sin kawajiban supaya paluhayun in hika dauhat ta sin Kalimayahan, biya’ sin piyag lugtuan sin katan Gagandilan halaum 38 tahun limabay, sampay pa adlaw ini. Di'pa baha' kitaniu mahairan sin kasanyangan kiya titilagan tana hasusungun mapu'as sin kasigpitan labayun taniu ini?

Bang magmahi in satro' ha waktu atawa puas pag pamahalayak sin Maksud pa dunia ha Lupa’Sug, ha November 17, 2010; adlaw pagbuklad sin "Original Objective" (ha bahasa Anggalis), atawa KAMAHARDIKAAN, biya’ sin piagluas lungsaran hapag uhanan sin MNLF ha kawas panagna-an, na' bukun ampa mag anad in bangsata umulin sanjata; magsama-sama umatu ha satro'. Ayaw sadja kita in tumagna' mamunu' kanila, pasal laung ta di’nakita mabaya’ mag asag dugo’ bang kapa’- gangan. Malaingkan, bang sila na in managna’, amunayan in hika sapat pa hika dauhat sin Maksud. Ayaw kitaniu mahanggaw umatubang magbalik, karna' masi kita halaum "Jihad". Bukun kita mang la-ug mamunu' kanila, kitaniu in biunu' pa hula'ta karna' tumuntut sin hak sin bangsata. Bukun kita mangidjib unu-unu, hak sadja sin Kasultanan Sulu iban Ra'yat niya in kawaun ta. Ampa pa kita isab di’ magtuyo’ bang kiya titilagan tana in daugan, misan in ha limabay waipa unu-unu, kiya tawakkalan tara.

Mahuli, mangayu' kitaniu, hi suhud pa Tuhan Rabbul Alameen, supaya hi tukbal na katu' in kapatut sin bangsata. Manawag-tawag da isab kitaniu magpahati pa United Nations hapag uhanan sin Milikan (USA), iban sin kaibanan bangsa puas dain ha Banua’ Islam (OIC), sin mutas na kitaniu dain ha parinta pissuku' ha supaya kitaniu maka pagbaktul sin pamarinta ha tiranan sin Islam, sarta’ maka lappas na dain ha bautan pag kidjib wai katumaninahan (unbridled corruption) amuin maka tamak ha pagkatau sin manusia dain ha Dunia sampay pa Adlaw Akhirat. Napissuku' kitaniu sin parinta Philippine wai kaunu-unu dain ha tahun 1946, ha bukun kug-baya'ta, malaingkan dain ha pamaratsaya sin Milikan in kitaniu iban Pilipino makapagsulut da misan maghambuok parinta. Ha sabab bukun dusa ta in wai kia pagsulut, InshaAllah, tabangun da kita sin Milikan.

Manjari in hula’ taniu - “Sultanate of Sulu”, in pamarinta taniu (bang kapag taayunan sin katan) - “Constitutional Monarchy” (Kasultanan aun Undang-undang), iban in Agama taniu – Islam. Manga 5-7 in Sultan (hambuok ha tiap-tiap wilayah) iban undang-undang pasal kawasa nila halauman sin parinta. Malaingkan, in katan ini halaum banu-banu pa. Hi agsu’ da pa mahadjana’ bang aun na kaputusan supaya matarrang in pamarinta pa katiluagan. Wallahu ah’lam.

Magmaaf kamu bang aun kabtangan di’sumara’ ha atay niu, iban bang aun wai-imamu, tulong pahatiha niu kami sin labi mabuntul. Mangayu’ kami tulong, andu’ pasampaya niu in amanat ini pa katan Bangsa Sug waipa nakahati sin Maksud ini. Shukur Alhamdullillahi Rabbil Alameen.

Dainha taimanghud niyu makasi-malasa ha bangsa,

HJ. ZAKARIA B. ABDULLAH (Utoh Sakung)
Foreign Relations Office
Sultanate of Sulu

|